هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
آموزش
پارچه کتان چیست؟
۱۵
تیر
تیر
پارچه کتان چیست؟
“پارچه کتان” یکی از انواع پارچه است که از زمان‌های بسیار دور تولیدشده و به‌مرورزمان بر کیفیت آن افزوده‌شده است. این نوع پارچه با توجه به قابلیت‌های خود محبوبیت زیادی کسب کرده است. در ادامه بیشتر به موضوع پارچه کتان چیست و چه ویژگی و کاربردی دارد، خواهیم پرداخت.
از الیاف تا پارچه کتان
الیاف مصنوعی از نمونه دستاوردها و مواد اولیه‌ای هستند که به ما کمک می‌کنند تا بتوانیم پارچه‌هایی باقابلیت‌های گسترده و همین‌طور قیمت مناسب تولید نماییم.
الیاف مصنوعی اغلب طول عمر بالایی دارند و به‌واسطه اینکه بیشتر از فراورده‌های نفتی تولید می‌شوند، فراوانی زیاد و قیمت مناسبی دارند. الیاف مصنوعی باوجود تمامی این قابلیت‌های مثبت همچنان نمی‌توانند آن کیفیت و راحتی الیاف طبیعی را ارائه بدهند.
الیاف طبیعی با توجه به اینکه به‌واسطه گیاهان و یا حیوانات تهیه می‌شوند، محدودیت‌های بیشتری دارند و به دست آوردن و فراوری آن‌ها می‌تواند دردسرهای بیشتری به همراه داشته باشد. پارچه کتان از نمونه همین الیاف طبیعی است.
پارچه کتان به‌واسطه الیافی که از گیاهی به همین نام تولیدشده‌اند، تهیه می‌شوند. فراوری این گیاه و تبدیل آن به پارچه با توجه به فرمول‌ها و همین‌طور درصدهای متفاوتی انجام می‌شود. با توجه به اینکه روند فراوری به چه صورت است و از چه ترکیباتی برای تولید پارچه استفاده می‌شود، می‌توان در انتهای کار شاهد انواع گوناگونی از این محصول بود.
در انواعی از پارچه کتان از فیبرها در کنار الیاف طبیعی کتان استفاده می‌شود. چنین ترکیبی باعث می‌شود تا شما در عین بهره‌مندی از ویژگی‌های الیاف مصنوعی بتوانید از کیفیت‌ها و جذابیت‌های الیاف طبیعی هم استفاده نمایید؛ ضمن اینکه قیمت مناسبی را برای محصول نهایی پرداخت می‌کنید. پارچه کتان در صنایع زینتی، پوشاک و بسیاری از موارد دیگر بر اساس قابلیت‌های خود کاربرد خواهد داشت.
تاریخچه پارچه کتان
پارچه کتان و استفاده از آن، تاریخچه بسیار گسترده‌ای دارد. طبق بررسی‌های انجام‌شده، اولین بار انواع پارچه‌های کتان، آن‌هم به شکل رنگ‌شده در غارهای مربوط به ماقبل تاریخ و انسان‌های اولیه یافت شد. سن این کشف به بیش از ۳۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد. این نشانه‌ها در غارها و مناطق باستانی کشور گرجستان کشف شد که نشان از آغاز فعالیت تولید پارچه از این کشور دارد. در نمونه‌های بعدی، آثار استفاده از پارچه‌های کتان رنگ‌شده در نواحی خاصی از سوئیس مشاهده‌شده است.
آثار دیده شدن پارچه‌های کتان در نواحی و مناطق دیگر به زمانی به‌مراتب نزدیک‌تر به تاریخ امروز مربوط می‌شود. به‌طور مثال در اروپا اولین نشانه‌های استفاده از کتان مربوط به حدود ۸ هزار سال پیش از میلاد مسیح است. چنین فاصله زمانی تا کشف چگونگی استفاده از گیاه کتان و تبدیل آن به پارچه طبق حدسیات به کمیاب بودن گیاه کتان و فرایند دشوار تبدیل آن برمی‌گردد. علاوه بر این دو نکته مهم با توجه به‌کندی سرعت پیشرفت تمدن در اروپا، چنین فاصله زمانی می‌تواند منطقی به نظر برسد.
جالب است بدانید که پارچه کتان یکی از نمونه کالاهای بسیار لوکس در مصر باستان بوده است. سختی فرایند تولید این محصول و کمیاب بودن گیاه مولد آن در کنار کیفیت و زیبایی جلب‌توجه آن باعث می‌شد تا تنها طبقه اشرافیت و ثروتمندان بتوانند آن را تهیه نموده و استفاده کنند.
آشنایی با گیاه کتان
گیاه کتان با نام اصلی گیاه فلاکس در طبیعت رشد کرده و شناخته می‌شود. افراد برای اینکه بتوانند این الیاف را از گیاه فلاکس به دست بیاورند به سراغ ساقه آن می‌روند. برای برداشت گیاه فلاکس بایستی آن را بدون آسیب دیدن ساقه‌ها از ریشه درآورد. در قسمت ساقه این گیاه در فاصله میان مغز چوبی و پوسته آن شما می‌توانید الیاف کتان را مشاهده نمایید.
جالب است بدانید که شما می‌توانید با توجه به رنگ گل‌های این گیاه ضخامت الیاف آن را متوجه شوید. این گیاهان به‌طورکلی گل‌هایی به رنگ آبی یا سفید دارد. درصورتی‌که گیاه شما صاحب گل‌های سفید باشد شما می‌توانید از الیاف‌های ضخیم‌تر استفاده کنید؛ ضمن اینکه این گیاهان دانه‌های بیشتری را درون خود جای‌داده‌اند.
نوع آبی‌رنگ گل‌های این گیاه الیافی به نسبت ظریف‌تر و نازک‌تر دارند. درگذشته بیشتر ترجیح داده می‌شد که از نمونه گل‌های سفید کاشته و استفاده شود.
این گیاه به‌طور عمده سه مرحله رشد دارد که در هر مرحله ویژگی‌ها و قابلیت‌های مختلفی را از خود نشان می‌دهد. در ابتدا این گیاه به رنگ سبز خواهد بود که برداشت در این دوره به شما الیافی ضعیف را خواهد داد؛ در مرحله بعدی گیاه به رنگ زرد درمی‌آید که این مرحله بهترین مرحله کشت گیاه است و الیاف آن بلند و نرم خواهند بود. مرحله آخر نوبت رنگ قهوه‌ای است که در این دوره الیاف کوتاه و ضخیم می‌شوند.
انواع پارچه کتان
پارچه کتان با توجه به فرایند تولید خود و همین‌طور ترکیباتی که در طی تولید آن استفاده‌شده است، می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. شما می‌توانید به‌طورکلی می‌توان چهار دسته‌بندی زیر را برای انواع پارچه‌های کتان در نظر گرفت:
پارچه کتان کش- پارچه کتان پنبه‌ای
نمونه‌ای از پارچه‌های کتان هستند که شباهت بسیار زیادی به انواع پارچه‌های پنبه‌ای دارند. از ویژگی‌های مثبت این نوع پارچه می‌توان به مقاومت بالا، طول عمر طولانی، شست‌وشوی آسان و بدون محدودیت اشاره نمود. از ویژگی‌هایی که ممکن است کمی منفی به نظر برسند نیز می‌توان به خاصیت آبرفت و همین‌طور قابلیت چروک شدن آن اشاره نمود.
این پارچه همان‌طور که از نامش مشخص است از قابلیت کشسانی خوبی بهره‌مند‌است و از نخ‌های کشی بافته‌شده است.
پارچه کتان نخی
از نمونه پارچه‌هایی هستند که در تولید آن‌ها مقدار زیادی نخ به‌کاررفته است. از ویژگی‌های جذاب این پارچه می‌توان به آبرفت بسیار کم آن (چیزی حدود ۲٪)، عبور خوب جریان هوا و از همه مهم‌تر سازگاری عالی آن باپوست بدن و عدم ایجاد حساسیت‌ها اشاره نمود.
پارچه کتان کاغذی
پارچه کتان کاغذی گونه‌ای تغییریافته از پارچه لنین است که در آن از درصدهای متفاوتی از پنبه، پلی‌استر و ویسکوز به‌کاررفته است. با توجه به درصد این مواد به‌کاررفته در پارچه می‌توان کیفیت نهایی آن را مشخص نمود. این پارچه‌ها بسیار سبک و ترد هستند به‌گونه‌ای که شما با دست زدن به آن می‌توانید صدای خش‌خشی مشابه صدای مچاله شدن کاغذ را بشنوید.
این پارچه‌ها ظاهری زیبا و عمری به نسبت طولانی دارند. پارچه کتان کاغذی به‌آسانی چروک خواهد شد، اما به همان نسبت شما تنها می‌توانید با کشیدن دست خیس خود روی پارچه، به‌آسانی و سرعت چروک‌ها را برطرف کنید.
پارچه کتان صابونی
این نوع پارچه یکی از باکیفیت‌ترین زیرمجموعه‌های پارچه کتان است. فرایندی که لازم است برای تولید باکیفیت این محصول طی شود، بسیار سخت و همین‌طور انرژی بر خواهد بود. چنین سختی‌های تولیدی باعث شده است تا بسیاری از تولیدی‌ها از ساخت این نوع پارچه کنار بکشند اما همچنان به‌واسطه قابلیت‌های چشم‌گیر این مدل تولید آن ادامه پیداکرده است و کشورهایی مانند چین در مقادیر بالا برای تولید و عرضه این جنس فعالیت می‌کنند.
در روش‌های طبیعی تولید این نوع پارچه به‌واسطه چندین مرحله خیساندن الیاف کتان و ساقه کتان، از فیبر سلولزی موجود در آن استفاده می‌کنند.
در نمونه‌های صنعتی ترجیح داده می‌شود برای کاهش زمان تولید و همین‌طور آسان‌تر ساختن فرایند، از مواد شیمیایی مولد این فیبر استفاده شود. نمونه‌های صنعتی تولیدشده این نوع پارچه نیز کیفیت قابل‌توجهی دارند.
استفاده از پارچه کتان صابونی می‌تواند در فصل‌های گرم و یا مناطق گرمسیر و یا شرجی انتخاب بسیار مناسبی برای شما باشد. این پارچه قابلیت نگهداری رطوبت درون خود را ندارد و بسیار زود خشک می‌شود. مقاومت این پارچه و طول عمر آن بسیار زیاد است. قابلیت رنگ‌پذیری و طرح پذیری این پارچه‌ها بسیار زیاد است که این نکته باعث می‌شود تا شما بتوانید بهتر پارچه را با توجه به نیاز خود هماهنگ سازید.
پارچه کتان کریستال چیست؟
یکی دیگر از مدل‌هایی که می‌توان به‌عنوان زیرمجموعه پارچه‌های کتان از آن نام برد٬ پارچه کتان کریستال است. این نوع پارچه ضخامت متوسطی دارد و می‌تواند در فصول مختلف استفاده شود. نکته‌ای که باعث محبوبیت این نوع پارچه شده است، قابلیت ایستایی آن است. با توجه به این ویژگی ایستایی استفاده از آن برای دوخت لباس‌ها، انواع روسری‌ها و یا پرده‌ها می‌تواند جذابیت و جلوه بیشتری را به مدل و محصول نهایی شما بدهد.
خصوصیات پارچه کتان
همان‌طور که اشاره کردیم با توجه به انواع نخ به‌کاررفته در ساختار پارچه‌های کتان، این نوع پارچه‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. در ادامه به برخی از ویژگی‌های پارچه کتان اشاره خواهیم کرد:
کشسانی
یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های الیاف کتان، ویژگی کشسانی آن است. این الیاف و پارچه‌ها به‌خوبی می‌توانند در برابر کشیده شدن مقاومت کنند و سپس باکیفیت بسیار زیادی به فرم قبل خود بازگردند. چنین ویژگی باعث می‌شود تا لباس‌ها و یا سایر محصولاتی که از این جنس دوخته می‌شوند، جلوه و نمای خود را در طولانی‌مدت حفظ کنند.
مقاومت در برابر آسیب‌های محیطی
در محیط اطراف شما گزینه‌های بسیاری وجود دارند که می‌توانند به اجناس شما با گذر زمان آسیب برسانند. پارچه کتان باوجود حتمی بودن این آسیب‌ها اما مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد. گزینه‌هایی مانند حشرات خورنده مانند بیدها، کپک‌ها و قارچ‌ها، انواع پوسیدگی‌ها و حرارت و… نمی‌توانند به‌سادگی به پارچه کتان آسیب برسانند. با توجه به اینکه درروند تولید کتان صنعتی، الیاف آن را می‌جوشانند و سفید می‌کنند؛ سلولز خالصی در آن به وجود می‌آید که باعث افزایش مقاومت و ماندگاری محصولات می‌شود.
خنثی‌سازی اسیدها
پارچه‌های کتان می‌توانند از خود مقاومت بسیار زیادی در برابر انواع اسیدها به شکل محلول‌های رقیق و سرد، سرد و غلیظ و یا گرم و رقیق نشان بدهند و به‌مراتب دیرتر خرده شوند.
مقاوم در برابر مواد قلیایی
شما می‌توانید این خصوصیت را هنگام شست‌وشو پارچه‌های کتان مشاهده کنید. این پارچه می‌تواند مقاومت بالایی در برابر انواع مواد قلیایی مانند مواد شوینده داشته باشد و در اثر تماس حتی مداوم با آن‌ها، دچار آسیب نشود.
تأثیرگذاری رطوبت
شاید برایتان جالب باشد که بدانید پارچه کتان زمانی که مرطوب باشد می‌تواند از خود مقاومتی تا حدود ۲۰ ٪ بیشتر از حالت خشک نشان بدهد. با توجه به همین ویژگی دستگاه‌های بافندگی پارچه کتان حالت عملیاتی بیشتر و سنگین‌تری در حین کار دارند.
مقاوم در برابر حلال‌های آلی
حلال‌های آلی از آیتم‌های ویژه‌ای هستند که به‌خصوص در خشک‌شویی‌ها برای تمیز شدن هر چه‌بهتر لباس‌ها و لکه‌زدایی‌های کامل مورداستفاده واقع می‌شوند. این نوع مواد می‌توانند به ساختار پارچه‌ها به‌مرور آسیب برسانند که البته روی پارچه کتان تأثیر حداقلی دارد.
مقاومت در برابر حرارت
جالب است بدانید که پارچه کتان می‌تواند تا دمای حدوداً ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد به‌خوبی مقاومت کند و به‌جای اینکه بسوزد و یا تجزیه شود تنها تغییر رنگ داده و زرد شود.
