هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
کوهنوردی
کوهنوردی چیست؟(همه چیز در مورد کوهنوردی)
۰۱
بهمن
بهمن
کوهنوردی چیست؟(همه چیز در مورد کوهنوردی)
کوهنوردی ورزشی است که در آن با استفاده از ابزار و تجهیزات ویژه از کوه بالا می روند و قله آن را فتح میکنند.
بر خلاف بسیاری از ورزشهای دیگر,کوهنوردی قوانین خاص و همگانی ندارد.برای مثال فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی تعریفی از این ورزش نمی‌دهد.
فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی ایران، در تعریف کوهنوردی می‌گوید ارتفاع مناطق پیموده شده باید بالاتر از ۱۸۰۰ متر از سطح آبهای آزاد باشد؛
کوه‌پیمایی نیز از ارتفاع ۱۸۰۰متر تا ارتفاع ۳۰۰۰ متر تعریف شده است.اما منابع دیگر ارتفاع مشخصی را برای کوهنوردی تعیین نمی‌کنند.
همچنین فدراسیون کوهنوردی ایران، کوهنوردی را فعالیتی حرفه‌ای و کوه‌پیمایی را مختص افراد آماتور دانسته است. البته این شرط چندان با واقعیت تطابق ندارد.
زیرا بسیاری از کوهنوردان قَدَر و نامدار ایرانی، این رشته را حرفهٔ خود قرار نداده‌اند و نمی‌توان آنها را حرفه‌ای دانست بلکه همگی آماتور محسوب می‌شوند زیرا درآمد اصلی آنها از راه کوهنوردی نیست.
اصولاً در دنیا نیز کسب درآمد به عنوان قهرمان کوهنوردی چندان مطرح نیست.
تاریخچه کوهنوردی
آثار حضور انسان در کوهستان از دوره پیشاتاریخ وجود دارد. کهن‌ترین آنها، اوتسی، یک مومیایی طبیعی مربوط به ۳۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است که در منطقه آلپ اوتستال پیدا شده است. در متون تاریخی نیز شواهد زیادی از کوهنوردی یافت می‌شود که به منظور کشورگشایی، زیارتهای مذهبی، جهانگردی و… انجام شده‌اند. اما میتوان گفت کوهنوردی به عنوان ورزش، در سال ۱۷۸۶، با اولین صعود ثبت شده به قله مون‌بلان شروع شد. سپس، در قرن نوزدهم میلادی، ورزش کوهنوردی گسترش بیشتری پیدا کرد.
برای نمونه در سال ۱۸۵۷ اولین کلوپ کوهنوردی در لندن تاسیس شد که سرآغازی بود برای آنچه به عنوان سالهای طلایی کوهنوردی (۶۵-۱۸۵۷) شناخته می‌شود چرا که بسیاری از قله‌های مهم رشته کوه آلپ برای اولین بار در این دوره فتح شدند. پس از این دوره، کوهنوردی شکل امروزی خود را گرفت یعنی همراهی راهنمایان حرفه‌ای و استفاده از ابزار و تکنیکهای ویژه کوهنوردی، امری متداول شد. در سالهای پایانی همین قرن بود که تلاش برای صعود به قله‌های هیمالیا نیز آغاز شد.
کوهنوردی در ایران
کوهنوردی در ایران نیز به زمان باستان برمی‌گردد. هرودوت در کتاب خود حوادث نبرد ترموپیل (سال ۴۸۰ پیش از میلاد) و لشکرکشی خشایارشا به یونان را توصیف می‌کند. در این جنگ، تنگه ترموپیل در دست ارتش اسپارت بود اما لشکر پارس با بالا رفتن از کوه‌های مشرف به تنگه، اسپارتی‌ها را دور زد و پشت سر سپاه دشمن در آمد. البته طبق سنگ‌نگارهٔ آرامگاه خشایارشا در نقش رستم، سربازان لشکر پارس از همه اقوامِ زیر سلطه امپراطوری ایران بسیج شده بودند و مشخص نیست کدام قسمت سپاه در این عملیات شرکت داشتند.
ابودلف نیز در سفرنامه‌اش (سال ۳۴۱ هجری قمری یا ۳۳۱ هجری خورشیدی) از تلاش ناموفق خود برای صعود به قله دماوند سخن گفته است که برای آشنایی با جغرافیا و کانی‌های منطقه انجام داده بود.[۱۰] در کتاب خداوند الموت نیز از کوه‌پیمایانی یاد می‌شود که در قرن پنجم هجری قمری در قهستان پیش قراول جنگ در مناطق کوهستانی بودند. (به این کتاب انتقادات بسیاری وارد است؛ از جمله تحریف تاریخ توسط مترجم و ساختگی بودن نام نویسنده آن. بنابراین نمی‌توان آن را منبع تاریخی قابل استنادی به شمار آورد). در سال ۱۲۳۶ خورشیدی (زمان سلطنت ناصرالدین شاه) یک تیم چهارنفره‌ٔ ایرانی (سرهنگ توپخانه محمد صادق خان قاجار، مصطفی خان یاور توپخانه، میرزا فتح‌الله پسر نصیرالملک وزیر اوقاف و عسگر خان برادر صاحب جمع) صعودی اکتشافی به قله دماوند داشتند که شرح آن در روزنامه وقایع اتفاقیه نیز چاپ شد.
لوازم کوهنوردی
با توسعه ورزش کوهنوردی ابزار و لوازم مخصوص آن نیز به بازار آمد. شاید اساسی‌ترین وسیله کوهنوردی کفش کوه باشد زیرا کوهنوردی و کوه‌پیمایی بدون آن توصیه نمی‌شود. کفشهای کوهنوردی ابتدایی تنها برای حفاظت پاها در محیط خشن کوهستان ساخته می‌شدند و هدف اصلی آنها حفظ گرما، ایجاد اصطکاک مناسب با سطوح و حفاظت پا در پهنه‌های خشن بود. امروزه علاوه بر این اهداف شکل طبیعی پا هم در نظر گرفته می‌شود تا کفش راحتتر باشد. به علاوه با توجه به مواد جدیدی که بر پایه پلاستیک ساخته می‌شوند، تولید کنندگان توانسته‌اند وزن کفشها و به طور کلی وسایل کوهنوردی را به اندازه قابل ملاحظه‌ای کاهش دهند
وسیله مهم بعدی کوله کوهنوردی است که برای توزیع درست وزن بر بدن طراحی می‌شود تا موجب خستگی و آسیب‌دیدگی کوهنورد نشود. همچنین باتوم کوهنوردی نیز بسیار مرسوم است تا از فشار بیش از حد به زانوها جلوگیری شود. علاوه بر اینها بسته به نوع صعود (سنگنوردی، دره‌نوردی، کوه‌پیمایی،…)، فصل سال، ارتفاع صعود و طول مدت حضور در کوهستان، وسایل دیگری به همراه برده می‌شود؛ مانند انواع لوازم فنی (طناب، کارابین، کلنگ،…)، لباس گرم (از جنس گورتکس،پلار، پشم)، وسایل مسیریابی (نقشه، قطب‌نما، GPS)، وسایل حفاظت از تابش آفتاب (کلاه، کرم ضدآفتاب، لباس مناسب)، دارو و جعبه کمکهای اولیه، وسایل شبمانی (چادر، کیسه‌خواب).
شبمانی در کوه
برنامه‌هایی که مسیرهای طولانی دارند (چه در دامنه‌ها و چه بر دیواره‌ها) باید چند روزه پیموده شوند و ناچار باید تمهیداتی برای شبمانی در برنامه در نظر گرفته شود. ابتدایی‌ترین روش شبمانی بیواک است یا سرپناهی که معمولاً در کنار عوارض طبیعی مناسب ساخته می‌شود و در آن از هر ابزار در دسترس استفاده می‌شود. در صعودهای زمستانی در صورت وجود برفِ مناسب، غار برفی نیز ساخته می‌شود. دیگر وسیله شبمانی، چادر کوهنوردی است که امروزه برای کاربردها و فصول مختلف با تنوع بسیار در بازار یافت می‌شود.
کوه گرفتگی یا ارتفاع زدگی
حالتي که در اثر افزايش ارتفاع و فعاليت شديد بدني در شخص بوجود مياد.
مهمترين علائم کوه گرفتگي عبارتند از:
- از دست دادن اشتها
- افزايش غير طبيعي ضربان قلب و دم و بازدم
- تنگي نفس
- اختلال در سيستم گوارشي
- سردرد شديد
- قرمز شدن چشم ها
- عدم تمرکز حواس
- کاهش بينايي و شنوايي
- تنفس شين ستوکي (chyne-stoke) که علامت ارتفاع زدگي حاد است؛ تنفس به يکباره شديد شده و بعد از چند ثانيه به حالت اول برميگردد.
خطرات کوهنوردی
در کوهنوردي خطرات به دو دسته تقسيم مي شوند:
- خطرات پيراموني (OBJECTIVE HAZARDS)
- خطرات شخصي (SUBJECTIVE HAZARDS)
اصولا براي بررسي و تحليل يک حادثه کوهنوردي ابتدا سعي مي کنند در سطح کلان مشخص شود اين حادثه جزو کدام دسته است بعد به بررسي هاي فاکتور هاي آن مي پردازند . اجازه بدهيد مثالي بزنم : فرضا مرگ يک کوهنورد در بهمن. درست است که بهمن جزو خطرات پيراموني است ولي اگر آن کوهنورد مي دانسته که آن شيب بهمن خيز است بارش برف هم انجام شده اما باز قصد عبور از بهمن را داشته باشد.
علت اصلي اتفاق جزو خطرات شخصي طبقه بندي و بعد بنا به معيار هي مربوطه تحليل مي شود. بعنوان نمونه گزارشات آلپاين کلوب آمريکا ACC و يا اتحاديه کوهنوران انگليس The BMC نمونه هاي مشخصي از اين شيوه بشمار مي آيند.
لباس مناسب کوهنوردی
لباس از مهمترین فاکتورهای ملزومات کوهنوردی شمرده می‌شود. لایه ای لباس پوشیدن در ورزش کوهنوردی بسیار مهم می باشد. بهترین شیوه برای لباس پوشیدن در فصل زمستان سه یا چهار لایه لباس پوشیدن می باشد.
اولین لایه برای پوشش مناسب در فصل زمستان جهت کوهنوردی استفاده از لباس‌های تقریباً جذب و خشک و گرم می باشد که با پوست تماس مستقیم دارند.جنس این لایه از لباس ها از پنبه و پلی استر باشد بهتر است و حرکت را برایتان آسان می کند.لایه دوم جزء لباس‌هایی است که شما را باید در فصل زمستان گرم نگه دارد.
از گزینه‌های خوب و مناسب برای پوشش لباس های میانی در کوهنوردی استفاده از سویشرت های سبک است.معمولاً جنس این نوع از سویشرت ها از پلی استر و پشم سبک می باشد .یادتان باشد این دسته از محصولات تا وقتی خیس نشده باشند شما را گرم نگه می دارند.
لایه سوم در لباس کوهنوردی نقش محافظتی برای شما ایفا می‌کند. این دسته از لباس ها باید شما را در برابر باد، برف، باران و … حفظ کند.
پوتین ها یا کفش های حرفه ای جز این لایه از پوشش های کوهنوردی هستند.
لباس های بادگیر عموما ضد آب، سبک و عایق هستند که در کوهنوردی مناسب می باشند.اما لباس های مناسب در فصل بهار و تابستان باید خنک و سبک باشند. مهم ترین پوشش در این فصل استفاده از کلاه و عینک آفتابی جهت در امان ماندن از گرما و نور زیاد خورشید می باشد.
فرق بین کوهنوردی و طبیعت گردی
طبیعت گردی، پیاده روی در یک مسیر مشخص که بسته به نوع شرایط منطقه سختی های متفاوتی دارد و در طبیعت انجام می‌گیرد،عموماً طبیعت گردی برای لذت بردن از زیبایی های سرسبز خداوندی مانند علوفه های مختلف، جنگل، درخت، رودخانه و… می باشدريا،طبیعت گردان معمولا ابزار سفر مورد نیازی با خود به همراه می برند که متناسب با شرایط همان طبیعت می باشد.
ورزش کوهنوردی، برای صعود به قله به صورت اختصاصی انجام می‌گیرد. تمام افراد یک جامعه نمی‌تواند مانند کوهنوردان حرفه ای قصد فتح قله را داشته باشند مگر اینکه آموزش‌های لازم را دیده باشند.
در این ورزش به همراه داشتن لوازم کوهنوردی مناسب بسیار مهم می باشد،ابزار و لوازم کوهنوردی هر دو باید همراه یک کوهنورد حرفه ای قرار بگیرد،یک کوهنورد بدون داشتن تجهیزات مناسب نمی تواند به ارتفاعات بالاتر صعود کند.
همراه داشتن اجاق کوهنوردی برای این افراد بسیار با اهمیت است زیرا این وسیله وزن سبک و ابعاد کوچکی دارد و به راحتی غذا را میتوان روی آن گرم کرد.
یادتان باشد که کوهنوردی از طبیعت گردی بسیار سخت تر بوده و نیاز به تجربه و آموزش کافی دارد،همچنین زمان ورزش برای صعود به قله نسبت به طبیعت گردی بیشتر می باشد.
برای انجام این ورزش عموماً افراد در شروع آموزش از کوه های ساده با شیب کم شروع میکنند و به تدریج توانایی بدن خود را افزایش می دهند.
ولی در طبیعت گردی عموما چون درجه سختی های پایین تری نسبت به ورزش کوهنوردی دارد نیازی به آموزش‌های خاصی ندارد و فقط نکات لازم در سفر را باید بدانند.
سخن پایانی
در کل کوهنوردی یکی از بهترین ورزش ها برای سلامتی روح و جسم است .با توجه به اینکه برای هر ورزش نکات و تجهیزات خاص آن ورزش نیاز است کوهنوردی هم از این قائده مستثنی نیست.
امیدواریم این مقاله از فامو مورد فایده شما عزیزان قرار گرفته باشه .صمیمانه ممنونیم که تا انتهای این مطلب با فامو همراه بودین .
کامل و عالی .ممنون از مقاله خوبتون